اکسیژن

آیا یک پنجم تهران «فضای سبز» است؟!

به ازای هر تهرانی چند متر فضای سبز وجود دارد؟ این سوالی است که مسئولان برایش جوابهای خوبی دارند و البته هر سال از رشد مثبت آمار مرتبط با این موضوع خبر می‌دهند ولی کسی نمی‌داند این آمار و ارقام چگونه محاسبه می‌شود که در عالم واقع، جور دیگری به نظر می‌رسد!

شفاف - به گزارش «تابناک»، از جمله معضلاتی که سالها است گریبان‌گیر کلانشهر تهران شده و حتی یکی از قوی ترین دستاویزهای مسئولان برای پیش کشیدن تئوری انتقال پایتخت را می‌سازد، آلودگی شدید هوا در این شهر است که ریشه در مسائل گوناگونی دارد اما در پیشانی طرح های ضد آن، گسترش فضای سبز دیده می‌شود.

هر چه آلاینده بودن خودروهایی که تردد روزانه این شهر پهناور را شکل می‌دهند، به دلایل مختلف غیرقابل مرتفع کردن به نظر می‌رسد، هر چه دورکردن صنایع آلاینده از شهر به مانند کاهش آلایندگی سوخت های فسیلی و حتی بهبود ناوگان حمل و نقل شهری به کندی انجام می‌شود و هر چه تدابیر نخ نمایی چون تعطیل کردن قلب تپنده کشورمان برای مقابله با آلودگی هوا در مواقع بحرانی، تنها راه حل مسئولان برای مقابله با آلودگی هوا است، هیچ کسی نیست که نداند تنها اقدام قابل اتکا برای حفظ شرایط موجود و نیم نگاهی برای بهبود اوضاع، حفظ فضاهای سبز شهری و باغات باقیمانده از گذشته و تلاش برای توسعه این فضاها در کشور است.

بدین ترتیب شاخص سرانه فضای سبز مورد توجه مسئولان قرار گرفته و توسعه آن در زمره الزامات طرح جامع تفصیلی تهران قرار گرفته است. یعنی تدارک برنامه جامعی برای حفظ فضای سبز شهری و افزایش سرانه آن که به نوعی افزایش جمعیت هم در آن دیده شده است.

بدین ترتیب یکی از شاخص‌های مهم برای نشان دادن عملکرد مجموعه مدیریت شهری، به ویژه شهرداری در نوک پیکان اجرای مصوبات، سرانه فضای سبز است که به گفته شهردار تهران تاکنون ده درصد بیش از آنچه در طرح جامع شهر دیده بود، محقق شده و عدد آن به گفته مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری تهران، در محدوده شهر تهران به پانزده متر مربع به ازای هر شهروند رسیده و در خارج از شهر، بیش از 23 متر مربع است.

این اعداد که به کرات در مناسبت های مختلف از زبان مسئولان شهرداری شنیده شده و نیم نگاهی به تاریخچه‌شان، اغلب حکایت از رشد رقم خورده در این حوزه دارد، در حالی بیان می‌شوند که معلوم نیست بر اساس کدام متر و شاخص ارزیابی شده‌اند، چراکه به شکلی عجیب باور ناپذیر به نظر می‌رسند.

کافی است جمعیت تهران را نه میلیون نفر فرض کنیم (بر اساس سرشماری سال 90، جمعیت تهران حدود هشت میلیون و سیصد هزار نفر محاسبه شده است) و بعد برای هر نفر، پانزده متر فضای سبز محاسبه کنیم تا به عدد 135 میلیون متر مربع فضای سبز در پایتخت برسیم؛ یعنی 135 کیلومتر مربع از وسعت 730 کیلومتر مربعی تهران را فضای سبز در بر گرفته است.

اگر این اعداد را تناسب ببندیم، درخواهیم یافت بر اساس این سرانه اعلام شده، می‌بایست تقریبا یک پنجم تهران فضای سبز باشد؛ فضاهایی که اگر کنار هم جمعشان کنیم، به محدوده‌ای با عرض 9 کیلومتر در طول 15 کیلومتر نیاز خواهیم داشت که چهارده برابر کل مساحت پارک چیتگر خواهد بود.

بدین ترتیب انتظار می‌رود که بتوانیم چنین پهنه سبزی (که از محاسبات بر مبنای سخنان مسئولان حاصل آمده) را در نقشه شهر مورد شناسایی قرار دهیم، اما هرچه تلاش کنیم، نخواهیم توانست تا به این نتیجه برسیم که چه بسا ممکن است ملاک های مسئولان برای احصای فضای سبز شهری با آنچه ما از فضای سبز در ذهن داریم، متفاوت باشد!

شاید بد نیست بار دیگر نقشه و تصویر هوایی تهران را برای یافتن پاسخ این سوال که «آیا یک پنجم تهران «فضای سبز» است؟» دقیق تر مورد بررسی قرار داده و از مسئولانی که سرانه فضای سبز را محاسبه می‌کنند و از افزایش آن خبر می‌دهند، چگونگی محاسباتشان را بپرسیم.